Spread the love

Kinderen en de dood, het is en blijft een moeilijke kwestie. We willen ze graag beschermen tegen het verdriet en de pijn wanneer een geliefde overlijdt. Of dit nou om een oma, opa of huisdier gaat, het zijn situaties die voor veel ouders lastig zijn. Iedereen doet dit natuurlijk op zijn of haar eigen manier. Hierbij toch een aantal tips en verhalen van andere ouders. Wij zijn ook enorm benieuwd naar tips van jullie!

Wees als ouder eerlijk over je eigen gevoel, op die manier kan het kind zelf ook in vrijheid vertellen wat hij of zij voelt of denkt na het verlies. Zeker tijdens de kleuterleeftijd zal een kind veel vragen stellen. Probeer hier ook eerlijk in te zijn maar ook “Ik weet het niet” mag een antwoord zijn! Juist door al die vragen proberen kinderen de dood te begrijpen. Ze krijgen op die manier duidelijkheid en hoeven de onduidelijkheden niet zelf in te vullen met hun eigen fantasie. Bij peuters daarentegen is het extra lastig, zij kunnen gerust na een begrafenis vragen of oma nog langskomt. Het definitieve van de dood is voor hen nog niet te begrijpen. Toch is het goed om hen bij alles te betrekken, op die manier zullen ze het later vanzelf gaan begrijpen. Wellicht nemen ze het mee in hun spelen en kunnen ze het verlies op die manier een plek geven.

Vertel je zoon of dochter niet dat ze niet verdrietig moeten of mogen zijn, verdriet is nou eenmaal een gezonde en normale reactie op verlies. Probeer ook zeker niet zijn of haar gevoel teniet te doen door de situatie te vergelijken met ergere dingen in de wereld.

Veel gehoord van ouders is de referentie naar slapen. Probeer dit te vermijden, kinderen kunnen denken dat ze, wanneer ze gaan slapen, wellicht niet meer wakker worden. Net als opa/de hond/ de buurvouw. Kinderen hebben een groot fantasie, dus die angst voor slapen is voor hen heel reëel. Ook het verhaal dat oma nu een sterretje is, is erg lastig. Kinderen kunnen niet bevatten hoe oma dan een sterretje is geworden, dat maakt het voor hen alleen maar ingewikkelder en vooral onduidelijker en enger.

‘Wij hebben onze zoon van alles laten tekenen en knutselen en op een gegeven moment gevraagd of hij niet iets wilde tekenen voor oma in de hemel. Wij hebben er een ritueel van gemaakt dat wanneer hij de tekening verbrandt, de rook naar oma in de hemel gaat en ze zo de tekening ontvangt.’

Het is gemakkelijker om de dood over een insect of vogel uit te leggen dan wanneer het over een opa of oma gaat. Daarom is het slim het begrip dood al vroeg uit te leggen aan een kind. Juist met het gebruik van insecten of vogels als voorbeeld. Misschien is handig om, wanneer een kind vraagt waar baby’s vandaan komen, direct het principe van leven en dood uit te leggen. Wanneer het zover is voelen kinderen het verdriet van de omgeving enorm goed aan, dus het is niet gek om op een jonge leeftijd de dood proberen uit te leggen.

Kinderen zijn vaak ook bang voor zichzelf, “Wat gebeurt er als jij dood gaat mama”. Maak hen duidelijk dat als dat gebeurt er dan altijd iemand voor hen klaar staat. Dat dan papa voor hem of haar zal zorgen en anders oma et cetera.

“Toen onze dochter 6 was overleed haar oma, wij hebben er toen bewust voor gekozen om haar mee te nemen naar de uitvaart en haar erbij te betrekken. Ze mocht bijvoorbeeld een tekening maken voor in de kist. Op die manier kon ze wel haar gevoelens uiten en begreep ze wat er gebeurde.”

Er zijn veel boeken geschreven om de dood uit te leggen aan kinderen, hier een aantal boekentips: